Przyczyny popełniania seppuku

W odległych okresach historii Japonii samobójstwo poprzez rozcięcie brzucha nie było rozpowszechnione. Dopiero walki między osadnikami a Ajnami spowodowały przejęcie tego rytuału. Postrzeganie jamy brzusznej jako centrum organizmu tylko pomogło w zaadaptowaniu się i popularyzacji seppuku. Z czasem wojowniczy osadnicy przekształcili się w stan rycerski i włączyli do swoich zwyczajów również ten bolesny sposób żegnania się z życiem. Było to całkiem naturalne zważywszy na fakt, że nie tylko w Japonii wojownicy popełniali samobójstwa. Dla przykładu w starożytnym Rzymie bardzo powszechny był zwyczaj rzucania się na miecz. Najczęściej samobójstwa w ten sposób popełniali żołnierze.
W XI wieku seppuku stało się zwyczajem bushi (człowieka szlachetnego => samuraja) lecz dopiero w XII wieku przybrało kształt, jaki znamy z pisemnych przekazów historycznych. Powodem popularyzacji seppuku były zakrojone na szeroką skalę walki wewnętrzne o władzę, prowadzone między rodami Taira i Minamoto. Samuraje popełniali samobójstwa przede wszystkim po to, by nie dostać się do niewoli wrogiej frakcji i jednocześnie ocalić swój honor. Przegranie bitwy, a tym samym zawód sprawiony suzerenowi również był dobrym powodem do seppuku.

Samobójstwa zdarzały się także z powodu śmierci suzerena. Ten szczególny rodzaj seppuku został nazwany oibara lub tsuifuku. Wiązał się z pochodzącym z zamierzchłej przeszłości obyczajem pochówku sług razem ze zmarłym panem. Z początku grzebano ich żywcem, z czasem jednak zezwolono im na dokonanie rytuału samobójstwa na mogile pana. Seppuku było przeniesieniem tego zwyczaju na relacje: władca feudalny (suzeren) – bushi (samuraj).
Zgodnie z kodeksem samuraja (bushido), wojownicy nie dbali o własne bezpieczeństwo, żyli w pogardzie dla życia doczesnego i poświęcali się bez reszty służbie jednemu panu. Dlatego też zgon suzerena często powodował zbiorowe oibara. Najczęściej dziesięciu do trzydziestu sług z najbliższego otoczenia zmarłego popełniało seppuku. Nierzadko też członkowie najwyższych klas społecznych dokonywali rytuału, by towarzyszyć feudałowi w drodze do świata zmarłych.

Drugim powodem popełniania samobójstwa była grożąca ze strony suzerena kara za niehonorowe zachowanie, uchybienie w obowiązkach lub nie wykonanie rozkazu. Jeśli samuraj zdążył dokonać rytuału, zanim w jego domu pojawił się urzędnik z wyrokiem, jego dobra nie były konfiskowane, a on sam nie okrywał hańbą swojego rodu. Mało tego, samobójca zyskiwał w ten sposób uniewinnienie w oczach przyszłych pokoleń i miał prawo do godnego pochówku.

Seppuku popełniano również jako niemy protest przeciwko rażącej niesprawiedliwości, dla obrony własnego honoru, w ofierze dla słusznej idei oraz w wypadku, gdy samuraj stracił możliwość wykorzystywania swoich umiejętności w służbie feudała. Ten typ samobójstwa stał się tak powszechny, że przerodził się niemal w manię, która powodowała, że samurajowie z bardzo błahych powodów odbierali sobie życie. Łatwość, z jaką żegnali się z tym światem wywodziła się ze specyficznej filozofii pochodzącej z nauki zen, oraz z kultu śmierci. Poza tym w środowisku bushi samobójca postrzegany był jako bohater i człowiek godny najwyższego uznania.