Klasyfikacja bonsai według gatunku surowca roślinnego

Shohaku bonsai tworzone są z drzew iglastych. Najczęściej spotyka się:

- goyomatsu - sosna drobnokwiatowa, zwana japońską białą sosną;
- kuromatsu - sosna Thunberga, zwana czarną sosną;
- akamatsu - sosna gęstokwiatowa, zwana japońską czerwoną sosną;
- sugi - kryptometria japońska;
- hinoki - cyprysik tępołuskowy;
Są to rośliny najczęściej wykorzystywane w sztuce bonsai. Wdzięk i prostota, z jaką naśladują drzewa rosnące w naturalnym środowisku stanowią kwintesencję wabi i sabi. Ich zaletą jest również łatwość przystosowania się do życia w warunkach tak bardzo odbiegających od naturalnego środowiska.

Zoki bonsai tworzone są z drzew i krzewów liściastych. Ogromną zaletą jest tworzenie przez niektóre z nich wspaniałych kwiatów. Do najczęściej wykorzystywanych należą:

- ume - Prunus mume (odmiana moreli, nie istnieje odpowiednik w języku polskim);
- sakura - Prunus donarium (odmiana wiśni o różowych płatkach, tak lubiana i eksploatowana przez mangaków);
- satsuki - azalia japońska;
- kaido - jabłoń niska;
- zakuro - granat właściwy;
- boke - pigwowiec okazały;
Poniżej znajdują się najczęściej wykorzystywane gatunki podlegające zmianom w wyglądzie w zależności od pór roku:

- keyaki - brzostownica japońska;
- kade - klon Bürgera;
- momiji - klon palmowy;
- soro - grab japoński;
- shurakaba - brzoza brodawkowata;
- buna - buk karbowany;
Z powyższych gatunków najczęściej formuje się grupy drzew lub lasy, choć formowanie ich w innych, trudniejszych stylach daje pozytywne efekty.

Mimono bonsai tworzone są z drzew dających ozdobne owoce. Najczęściej wykorzystuje się do tego celu:

- karin - pigwowiec chiński;
- umenodoki - ostrokrzew piłkowany;
- zakuro - granat właściwy;
- gumi - oliwnik wąskolistny;
- yusyraume - wiśnia kosmata;

Style w bonsai

Forma, jaka zostanie nadana drzewku zależy głównie od cech surowca roślinnego. Podstawowa zasada kształtowania bonsai mówi, by dopasować styl do surowca roślinnego, a nie surowiec do stylu. Poza tym trzeba wziąć pod uwagę czy cechy danego gatunku pasują do stylu, w którym chce się poprowadzić roślinę. W dalszej części postaram się to zilustrować na przykładzie zdjęć. Na razie jednak dorzucę trochę teorii.
Przy formowaniu bonsai nie jest zalecane utrzymanie symetrii. Nieczęsto występuje ona w naturze, więc nie jest wykorzystywana przy kształtowaniu drzewek. Niezmiernie istotne jest również zachowanie właściwych proporcji pomiędzy wysokością drzewka, a nasadą jego pnia oraz między wielkością kompozycji, a rozmiarem pojemnika. Jest takie powiedzenie: "Tyle jest w każdej nauce poznania, ile jest w niej matematyki". Okazuje się, że również bonsai kieruje się zasadą matematyczną. Jest to tak zwany ciąg liczb Fibonacciego, który określa wysokość wyrastania kolejnych gałęzi w stosunku do najniżej umieszczonej. Ciąg charakteryzuje się tym, że pomijając dwie pierwsze liczby, każda kolejna jest sumą dwóch poprzednich (1, 1, 2, 3, 5, 8, 13, 21, 34, 55 itd.).
Na następnycg stronach znajdziecie wszystkie charakterystyczne style bonsai.