Pismo japońskie

Znaki

Pismo japońskie złożone jest z dwóch sylabariuszy i znaków pochodzenia chińskiego: hiragany, katakany oraz kanji. Największa grupa - kanji właśnie, to znaki importowane z Chin (około IV w. n.e.). Pierwotnie było ich 50000, czyli jednym słowem dużo :) Obecnie ta grupa zmniejszyła się do 10000, z czego 1945 jest stosowanych powszechnie. Hiragana i katakana są tworem japońskim i używa się ich do zapisu fonetycznego (inna nazwa to kana). Obydwa składają się z 46 znaków, ale obok nich występują także ich kombinacje, w wyniku czego wychodzą 104 „sylaby” + znaki dodatkowe katakany. Ktoś zapewne zapyta: Dlaczego mają aż trzy grupy znaków? Otóż spowodowane jest to dużą ilością słów, które brzmią tak samo i byłoby bardzo trudno zrozumieć, co akurat ktoś chce napisać. Aby temu zapobiec Japończycy stosują wszystkie trzy systemy znaków nierzadko jednocześnie, czasami uzupełniając je literami łacińskimi i cyframi arabskimi.

Także mieszany jest system zapisywania znaków. Tradycyjnie pisze się je pionowo, od prawego górnego rogu. Równie dobrze znaki można pisać „po europejsku”, czyli od lewego górnego rogu. Jeszcze inny sposób to stosowanie dwóch powyższych form obok siebie...

Hiragana

Osoba, która najpewniej stworzyła hiraganę to buddyjski mnich Kuukai. Zapis znaków znanych dziś został ukształtowany w trakcie jego życia i kilkadziesiąt lat po śmierci (VII wiek). Pierwotnie ten sylabariusz nazywał się onna-de, co znaczy „kobieca ręka”. Jak sama nazwa wskazuje był stosowany w dużej mierze przez kobiety, których nie uczono kanji. Widać to także na przykładzie znaków, które w większości są owalne, łagodne i bardzo kobiece. Jednak hiragana okazała się na tyle łatwa, że po niedługim czasie zaczęto ją używać powszechnie. W dzisiejszych czasach hiragany używa się do pisania znaków pochodzenia japońskiego, które nie mają własnego kanji. Stosuję ją się też do zapisu końcówek gramatycznych.

Katakana

Historycy za twórcę katakany uważają Kibi no Makiabiego (693-755). Sylabariusz został stworzony w celu szybkiego zapisu wymowy kanji i komentarzy buddyjskich tekstów. Dlatego też katakana była używana na początku przez mężczyzn. Połączenie tego sylabariusza z kanji, a więc i rozpowszechnienie poza mury klasztorne datuje się na IX wiek.

Od razu widać różnice miedzy hiraganą a katakaną. Jej znaki są o wiele bardziej proste, kanciaste i "szybkie". Powstały przez uproszczenie znaków kanji, a nie tak jak hiragana, która została z nich przekształcona. Japończycy stosują katakanę do zapisu zagranicznych nazwisk, nazw geograficznych, słów japońskich zapożyczonych z innych języków, do wyrazów dźwiękonaśladowczych i nazw naukowych.

Rooma-ji

By Europejczycy mogli się porozumieć z mieszkańcami Kraju Kwitnącej Wiśni stworzono wiele systemów znanych pod wspólną nazwą rooma-ji. Jednym z najbardziej popularnych jest Hebon-shiki. Został opracowany w XIX wieku przez uczonych obydwu kontynentów, a rozpowszechniony przez misjonarza Hepburna. Nie licząc paru wyjątków wymowa tego systemu jest taka sama jak nasza polska, a więc nauczyć się trudno nie jest.